اگزمای دست به چه علت ایجاد میشود؟ چه چیزی برای اگزمای دست خوب است؟
اگر پوستتان گهگاه خارش دارد و قرمز میشود، ممکن است اگزما داشته باشید. این وضعیت پوستی، علیرغم اینکه در کودکان بسیار شایع است، بزرگسالان نیز میتوانند آن را تجربه کنند. بهویژه پس از دو سالی که با پاندمی گذشت، میدانیم که بسیاری از افراد بهدلیل شستشوی مداوم دستها، از خشکی، خارش و قرمزی دستهای خود شکایت دارند. آیا اینها به این معناست که شما اگزما دارید؟
برای کشف بیشتر درباره اگزما در دست به خواندن ادامه دهید.
اگزمای دست چیست؟
اگزما یا درماتیت دست، یک وضعیت التهابی است که باعث ایجاد تاولهای خارشدار و جوشها در کف دست یا انگشتان میشود. این حالت ممکن است گاهی اوقات دردناک باشد و به دلیل اینکه توسط دیگران دیده میشود، آزاردهنده باشد. این وضعیت پوستی شایع میتواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری مزمن است و در طول زندگی فرد در دورههای مشخصی شعلهور شده و فروکش میکند.
اگزمای دست به ویژه در افرادی که سابقه اگزمای آتوپیک دارند یا با آب و مواد شیمیایی به طور مکرر در تماس هستند، بیشتر دیده میشود. این گروه میتواند شامل آرایشگران، کارکنان نظافت، سرآشپزها و متخصصان بهداشت باشد. اگزمای دست مسری نیست اما میتواند کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد.
انواع اگزما در دستها کدامند؟
اکنون میدانید که اگزمای دست چیست. اما انواع آن کدامند؟ زمانی که صحبت از اگزمای دست میشود، بر اساس علت، چند نوع مختلف اگزما میتواند دستهای شما را تحت تأثیر قرار دهد:
درماتیت تماسی تحریکی (یا اگزمای تحریکی): زمانی که با چیزی مانند گرد و غبار یا مواد شیمیایی که پوست شما را تحریک میکند تماس پیدا میکنید، ظاهر میشود. حتی به دلیل شستن زیاد دستهایتان میتوانید این نوع وضعیت را تجربه کنید. این کار میتواند به سد محافظتی پوست شما آسیب برساند و باعث اگزما شود.
درماتیت تماسی آلرژیک (یا اگزمای آلرژیک): ناشی از واکنش آلرژیک به چیزی در اطرافتان است. دلایل شایع شامل نیکل، عطرها، لاستیک و برخی گیاهان هستند.
درماتیت دیس هیدروتیک (یا اگزمای پومفولیکس): معمولاً باعث تاولهای خارشدار و آبدار در کف دستها و کنارههای انگشتان میشود. ممکن است این نوع اگزما را همراه با نوع دیگری از اگزما در نقطهای دیگر از بدن تجربه کنید. این حالت ممکن است به صورت دورهای ظاهر شود و بهویژه قبل از سن ۴۰ سالگی رخ دهد. پزشکان هنوز به طور کامل نمیدانند که چه چیزی باعث آن میشود، اما معتقدند عواملی مانند فلزات، آلرژیها، استرس، گرما و تعریق میتوانند آن را بدتر کنند.
چه چیزی باعث اگزما در دست میشود؟
اگزمای دست به عنوان یک وضعیت التهابی پوست در افرادی که سیستم ایمنی بیش از حد واکنشی دارند، تعریف میشود. زمانی که فردی با چیزی که میتواند پوست را تحریک کند تماس پیدا میکند، سیستم ایمنی پاسخی التهابی ایجاد میکند که منجر به خارش و قرمزی میشود. تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ در PMC منتشر شده نشان میدهد که افرادی که با اگزما دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است به عفونتهای پوستی دیگری مانند زگیل، پای ورزشکار و تبخال نیز مستعدتر باشند (*). دلیل این موضوع کمبود مقدار فیلاگرین است، پروتئینی که به عنوان یک مانع محافظ در بدن عمل کرده و از پوست در برابر عفونتها محافظت میکند.
آنچه دقیقاً باعث اگزمای دست میشود در دنیای پزشکی هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، برخی پژوهشگران معتقدند که ترکیبی از ژنها و عوامل محیطی میتواند به التهاب و واکنش آلرژیک منجر شود. میتوان برخی از دلایلی که ممکن است به عنوان پاسخ به سوال «چرا اگزمای دست ایجاد میشود» مطرح شوند را به این صورت فهرست کرد:
- مواد شیمیایی و مواد تحریککننده: افرادی که با مواد شوینده یا صابون کار میکنند، احتمال بیشتری برای ابتلا به اگزما در دستهایشان دارند.
- بر اساس آکادمی پوست آمریکا (AAD)، هر چیزی میتواند پوست را تحریک کرده و موجب شعلهور شدن اگزما شود. افرادی که دستهای خود را بهطور مرتب شستشو داده و خشک میکنند، بیشتر در معرض اگزمای دست قرار دارند.
- استرس: وقتی فردی دچار استرس میشود، بدن دو هورمون به نامهای کورتیزول و اپینفرین تولید میکند. این هورمونها سیستم ایمنی را سرکوب کرده و باعث التهاب پوست میشوند. گاهی اوقات سطح بالای استرس میتواند منجر به اگزمای دیسهیدروتیک شود که نوعی اگزمای رایج است که باعث ایجاد تاولهای خارشدار روی پوست میشود.
- تعریق: عرق حاوی مواد معدنی مانند سدیم، سرب، نیکل و منیزیم است که میتوانند پوست را تحریک کنند. زمانی که عرق بهطور کامل خشک نشود، دمای بالا میتواند باعث خارش شود که به تشدید اگزما منجر میشود.
- آلرژیهای غذایی: برخی از غذاها میتوانند باعث بروز آلرژی شوند و منجر به تشدید اگزما در دستها گردند. این مواد شامل محصولات لبنی مانند شیر، تخممرغ، فندق، گندم و محصولات سویا میشوند.
- هوای سرد و کمآبی: هوای خشک زمستان و تغییرات ناگهانی دما پوست را خشک میکند و میتواند شعلهور شدن اگزما را تحریک کند. به همین دلیل ممکن است اغلب درباره اگزمای زمستانی شنیده باشید.
علائم اگزما در دستها چیست؟
اگزما میتواند یکی از دستها یا هر دو را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است در پشت دستها، کف دستها، جلو یا پشت انگشتان، چینها یا نوک انگشتان توسعه یابد. نقاط تحت تأثیر ممکن است در دورههای شعلهور شدن اگزما بدون تغییر باقی بمانند یا تغییر کنند. علائم اگزما در دست بهطور خلاصه به این شکل میتوانند فهرست شوند:
- لکههای قرمز یا تیره
- نقاط خشک
- پوست ترکخورده
- مناطق ناهموار
- پوست ضخیم شده
- بخشهای پولی
- برآمدگیهای کوچک
- حبابهایی که ممکن است مایع نشت کنند
گاهی اوقات اگزما در دست، به جز قرمزی، علائم دیگری ایجاد نمیکند، اما معمولاً خارشدار است. خارش میتواند قبل از شعلهور شدن شروع شود و معمولاً در هنگام شعلهور شدن بدتر میشود.
آیا اگزما مسری است؟
یکی از سوالاتی که در مورد اگزمای دست بسیار مورد توجه قرار میگیرد، این است. همانطور که در بالا توضیح دادیم، اگزمای دست مسری نیست. تنها به دلیل اینکه از بیرون قابل مشاهده است، ممکن است توسط دیگران تشخیص داده شود.
چه چیزی برای اگزما روی دست مفید است؟
افرادی که مشکل اگزما در دست دارند میتوانند برای کاهش علائم خود به برخی روشهای طبیعی متوسل شوند. میتوان به سوال "اگزمای دست چگونه از بین میرود" با این روشهای طبیعی پاسخ داد:
- استفاده از کمپرس مرطوب
- استفاده از ژل آلوئه ورا بر روی ناحیه آسیبدیده
- مالیدن عسل بر روی ناحیه آسیبدیده
- مرطوب کردن منظم پوست
- استفاده از روغن نارگیل (*)
- مرطوب کردن پوست با روغن دانه آفتابگردان
- استفاده از حمام جو دو سر و مرطوبکنندههای حاوی این ماده
- مصرف مکملهای روغن ماهی
روشهای درمان اگزما در دست چیست؟
اگزما در دستها میتواند برای بهبود ضایعات درمان شود. درمان بر محافظت از دستها در برابر آسیب و عفونت بیشتر متمرکز است. اگر اگزمای شما دارای یک عامل محرک خارجی است، مهم است که در اسرع وقت از قرار گرفتن در معرض آن خودداری کنید.
- از دستان خود محافظت کنید. از مالیدن دستان خود با حولههای زبر خودداری کنید و آنها را در معرض سایش قرار ندهید. اجتناب از خاراندن زمانی که دستانتان خارش دارند نیاز به کنترل زیادی دارد، اما خاراندن اگزمای دست را بدتر میکند و از بهبود آن جلوگیری میکند. کرمها، لوسیونها، صابونها و ضدعفونیکنندههای دست حاوی عطر یا الکل میتوانند اگزمای دست را تشدید کنند، بنابراین به محصولاتی که توسط متخصص بهداشت شما توصیه میشوند پایبند باشید.
- پزشک شما ممکن است یک رژیم برای درمان اگزما در دست پیشنهاد کند. درمان شما ممکن است شامل کرمها، کورتیکواستروئیدهای تجویزی، درمان با نور ماوراء بنفش (UV)، و پمادهای ضد باکتری باشد.
اکثر افرادی که مشکل اگزما در دست دارند، هرگز نمیتوانند دلیل خاصی (آلرژیک یا تحریککننده) برای این وضعیت پیدا کنند. این وضعیت معمولاً با خشکی دست مرتبط است. اگر فکر میکنید که ممکن است اگزما در دست داشته باشید، حتماً برای تشخیص و درمان صحیح با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین ممکن است نوشتههای ما درباره علت ایجاد تبخال روی لب، آکنههای هورمونی روی چانه، و بیماری روزاسه (گُلگرفتگی) نیز مورد علاقه شما باشد.